Tình hình dịch cúm gia cầm tại các nước diễn biến phức tạp, trong giai đoạn từ tháng 6/2005 đến tháng 9/2005 dịch cúm gia cầm đã tái phát tại các nước vùng dịch cũ như Thái Lan, Indonesia, Trung Quốc, và lan ra các nước trong vùng Châu Á: Mông Cổ, Kazakhstan, CHDCND triều Tiên,... một phần các nước Châu Âu: Liên Bang Nga, Phần Lan. Đặc biệt tình hình bệnh cúm gia cầm tại Indonesia trong 2 tháng qua diễn biến phức tạp đã có 6 người tử vong mặc dù nước này đã thực hiện tiêm phòng vaccine cúm gia cầm từ năm 2003. Kết quả nghiên cứu trong thời gian gần đây đã phát hiện một số loài như chuột, ruồi có thể làm phát tán mầm bệnh. Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Tổ chức Lương nông Liên Hiệp Quốc (FAO), Tổ chức thú y thế giới (OIE) cảnh báo khu vực Châu Á đang đứng trước ngưỡng đại dịch cúm gia cầm.
Nhận định nguy cơ tái phát dịch cúm gia cầm trên địa bàn thành phố trong thời gian tới:
-Nguy cơ tái phát dịch bệnh từ các hộ chăn nuôi tự phát nhỏ lẻ, nuôi gà đá, chăn nuôi gia cầm không đảm bảo vệ sinh thú y, trong đó có số hộ chăn nuôi gia cầm quy mô nhỏ lẻ tại khu vực giáp ranh với các tỉnh.
-Nguy cơ tái phát dịch bệnh từ đàn gia cầm, thủy cầm sống và sản phẩm gia cầm nhập từ các tỉnh chưa được kiểm soát chặt chẽ đưa vào giết mổ, mua bán trái phép.
Các chuyên gia cảnh báo khả năng dịch cúm gia cầm sẽ tái phát sớm hơn so với các năm trước. Để phòng chống nguy cơ dịch cúm gia cầm tái phát, Ban chỉ đạo phòng chống dịch gia cầm- thủy cầm thành phố Hồ Chí Minh đã có kế hoạch phương hướng công tác phòng chống dịch cúm gia cầm từ nay đến tháng 02/2006:
1. Phòng chống dịch cúm gia cầm cho người
- Chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị, vật tư, thuốc chữa bệnh sẵn sàng cho công tác phòng chống dịch cúm gia cầm tại thành phố và hỗ trợ cho các tỉnh trong khu vực.
- Xây dựng và phát triển chuỗi thực phẩm gia cầm an toàn gắn với chương trình vệ sinh an toàn thực phẩm; tập trung kiểm tra, chấn chỉnh điều kiện vệ sinh thức ăn đường phố, nguồn nguyên liệu sản phẩm động vật đưa vào chế biến tại các khu công nghiệp, bếp ăn tập thể, trường học, nhà hàng, quán ăn, cơ sở chế biến.
- Chỉ đạo thực hiện công tác giám sát tình hình sức khỏe đối với các cá nhân, công nhân lao động có tiếp xúc, trực tiếp tham gia lao động tại các cơ quan, tổ chức, cơ sở chăn nuôi, cơ sở giết mổ, cơ sở kinh doanh, sản xuất có liên quan đến gia cầm và sản phẩm gia cầm, cán bộ thú y và các lực lượng tham gia tiêm phòng vaccine cúm gia cầm.
- Kiểm tra công tác bảo hộ lao động; hướng dẫn công tác tiêu độc sát trùng môi trường xung quanh khu vực chăn nuôi, cơ sở giết mổ, cơ sở kinh doanh, sản xuất có liên quan đến gia cầm và sản phẩm gia cầm.
- Xây dựng các mô hình, lớp tập huấn, tham quan các mô hình hiệu quả giúp chuyển đổi ngành nghề, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi có hiệu quả, phù hợp theo từng điều kiện địa phương và làm thay đổi tập quán chăn nuôi gia cầm nhỏ lẻ phân tán lạc hậu hoặc các hộ gia đình có chuồng trại không đủ điều kiện vệ sinh thú y, vệ sinh môi trường.
2. Tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền
- Ngành Y tế tuyên truyền sâu rộng cho mọi người hiểu rõ về bệnh viêm nhiễm hô hấp cấp và hướng dẫn các tuyến bệnh viện chuyên trách theo dõi, chẩn đoán điều trị để nhân dân cảnh giác đề phòng.
- Ngành Thú y cung cấp tài liệu, hình ảnh thông tin cho báo, đài liên tục đưa tin tuyền truyền các biện pháp phòng chống dịch cúm gia cầm trong chăn nuôi, giết mổ và tiêu thụ sản phẩm gia cầm.
- Sở Văn hoá Thông tin, Đài tiếng nói nhân dân thành phố, Đài truyền hình Thành phố, cơ quan báo chí thường xuyên phối hợp với Ngành Y Tế, Thú y đưa tin tuyên truyền về phòng chống dịch cúm gia cầm.
3. Thực hiện tốt công tác tiêm phòng cho đàn gà
Tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 25/2005/CT-TTg ngày 12/7/2005 của Thủ tướng Chính phủ về việc tiêm phòng vắc xin phòng dịch cúm gia cầm; Quyết định số 1715 QĐ/BNN-TY ngày 14/7/2005 về việc ban hành Quy định tạm thời về sử dụng vắc xin cúm gia cầm và Quyết định số 1716 QĐ/BNN-TY ngày 15/7/2005 về việc phê duyệt Kế hoạch tiêm phòng vắc xin cúm gia cầm năm 2005.
- Trong tháng 10/2005 sẽ triển khai công tác tiêm phòng lặp lại cho đàn gà giống, gà đẻ thương phẩm từ 15/10/2005-30/10/2005 theo kế hoạch tiêm phòng vaccine cúm gia cầm của thành phố.
- Trong khi chờ hướng dẫn của Cục Thú y triển khai sử dụng vắc xin Trovac AI H5 trên diện rộng, Chi cục thú y thành phố sẽ vận động các công ty, xí nghiệp chăn nuôi thực hiện tiêm phòng cho đàn gà 1 ngày tuổi tại các Trạm ấp trước khi chuyển về các hộ chăn nuôi đã được đăng ký, thẩm định điều kiện chăn nuôi.
4. Tiếp tục tăng cường giám sát tình hình chăn nuôi, dịch tễ
- Tiếp tục hoàn chỉnh hệ thống giám sát cung cấp thông tin dịch bệnh nhằm xây dựng hệ thống cảnh báo hoàn chỉnh.
- Kiểm tra, giám sát, thống kê chặt chẽ tình hình chăn nuôi gia cầm (kể cả gà đá, đà điểu), các tràm chim hoang, chim di trú trên địa bàn thành phố. Từ 1/10/2005 trên cơ sở danh sách các hộ cam kết ngưng nuôi gia cầm sẽ tiếp tục rà soát kiểm tra các hộ nhỏ lẽ tại các vùng giáp ranh và giải quyết chính sách hỗ trợ. Vận động người chăn nuôi thay đổi phương thức và tập quán chăn nuôi, chỉ duy trì và khuyến khích phát triển quy mô chăn nuôi tập trung.
- Thực hiện kiểm tra giám sát dịch bệnh các đàn gia cầm nuôi tại các hộ, cơ sở chăn nuôi gia cầm trên địa bàn thành phố và số gia cầm, thủy cầm của các tỉnh được vận chuyển về thành phố tiêu thụ..
- Phương tiện vận chuyển gia cầm phải là xe chuyên dùng, có niêm phong kẹp chì.
- Tăng cường công tác tiêu độc khử trùng tại các hộ, cơ sở chăn nuôi gia cầm đúng hướng dẫn quy định.
5. Tăng cường chấn chỉnh hoạt động các cơ sở giết mổ
- Các Sở ngành, Ủy ban nhân dân các quận, huyện tập trung chỉ đạo, tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác phòng chống dịch cúm gia cầm, gắn với tổ chức, triển khai thực hiện Quyết định số 31/2005/QĐ-UB ngày 17/02/2005 của Ủy ban nhân dân thành phố.
- Kiên quyết đình chỉ hoạt động các cơ sở không đạt yêu cầu không có khả năng cải tạo nâng cấp, sản phẩm gia cầm phải đạt tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Hình thành các cơ sở giết mổ tập trung công nghiệp ở 5 điểm đầu mối tại các quận ven nội và ngoại thành.
- Tăng cường công tác tiêu độc khử trùng tại các CSGM gia cầm, bắt buộc thực hiện mỗi ngày một lần, ngay sau ca sản xuất.
6. Tiếp tục duy trì hoạt động của các Đoàn kiểm tra liên ngành
- Tại 4 Trạm KDĐV –ĐMGT, các chốt chặn lưu động tại các trục lộ giáp ranh với các tỉnh, các điểm nóng kinh doanh giết mổ gia cầm trái phép.
- Kiên quyết xử lý triệt để các đối tượng vi phạm với hình thức tịch thu, tiêu hủy gia cầm, sản phẩm gia cầm và xử lý tăng nặng đối với các trường hợp tái phạm, tạm giữ phương tiện vận chuyển.
7. Phối hợp với các tỉnh cung cấp gia cầm cho thành phố
Khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư chăn nuôi trên địa bàn tỉnh để cung cấp gia cầm, sản phẩm gia cầm an toàn, đồng thời giảm bớt mật độ chăn nuôi trên địa bàn thành phố, có hợp đồng nguyên tắc về giám sát huyết thanh học và các quy định đảm bảo VS-ATTP.
8. Xây dựng hệ thống tiêu thụ sản phẩm
- Chấn chỉnh hoạt động các chợ tự phát, chợ lòng lề đường, chợ không có Ban quản lý, nếu không được phải đình chỉ kinh doanh. Bên cạnh đó, tăng nhanh việc cải thiện điều kiện vệ sinh tại các chợ chính danh, hợp pháp.
- Được kiểm soát theo chuỗi từ chăn nuôi có đăng ký, thực hiện đầy đủ các biện pháp an toàn sinh học, kiểm soát dịch bệnh, tổ chức giết mổ tập trung có kiểm soát tại các cơ sở giết mổ hợp pháp, có đóng gói bao bì thương hiệu, kinh doanh tại các địa điểm theo quy định.
- Ngành Thương mại thành phố phối hợp với các ngành chức năng khẩn trương xây dựng hệ thống tiêu thụ sản phẩm gia cầm đảm bảo điều kiện vệ sinh, hình thành các chuỗi kinh doanh gia cầm sạch, chấm dứt tình trạng kinh doanh gia cầm không đảm bảo điều kiện vệ sinh. Trước mắt, bắt buộc các quầy sạp kinh doanh sản phẩm gia cầm phải có trang thiết bị bảo quản sản phẩm như tủ bảo ôn, tủ đông, ...).