Tại 2 xã Cần Thạnh, Long Hòa, huyện Cần Giờ có gần 300ha cây ăn trái, chủ lực là xoài ở các độ tuổi khác nhau (từ 1 – 5 năm tuổi 30%; 5 – 10 năm tuổi 40%; trên 10 năm tuổi 30%) cây đang thời kỳ mang trái, chuẩn bị thu hoạch. Cơn bão số 9 đã tàn phá gây thiệt hại nặng nề cho các vườn và làm thất thu trên 80%.
Thực hiện sự chỉ đạo của Ban Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Tp. Hồ chí Minh, ngày 8/12/2006, Phòng Nông nghiệp Sở, Trung tâm Khuyến nông phối hợp với Phòng Kinh tế, Trạm Khuyến nông huyện Cần Giờ tiến hành khảo sát các vườn xoài để đưa ra giải pháp kỹ thuật giúp người dân khôi phục các cây bị đổ ngã.
Trung tâm Khuyến nông đã chỉ đạo Trạm Khuyến nông Cần Giờ phối hợp với Hội Nông dân các xã tiến hành thực hiện trình diễn các kỹ thuật khắc phục sự đổ ngã của vườn cây, chăm sóc giúp cây sinh trưởng phát triển tốt để hạn chế thiệt hại. Đồng thời, xây dựng tài liệu giới thiệu một số biện pháp khắc phục để hướng dẫn cho nông dân.
Trung tâm xin giới thiệu một số biện pháp khắc phục sự đổ ngã của vườn cây như sau:
Trường hợp 1: Đối với cây bị bật gốc, lòi rễ trên 80%
Rất khó tiến hành khắc phục giúp cây sống sót được nên cần tiến hành loại bỏ, thu gọn, giải phóng ra khỏi vườn và chuẩn bị cây giống trồng lại vào đầu mùa mưa sang năm.
Trường hợp 2: Đối với cây 3 – 5 năm tuồi đường kính gốc < 10cm bị bật gốc, lòi rễ từ 50 – 80%
Các biện pháp tiến hành:
- Cắt bỏ bớt từ 50 – 60% tán lá và các cành sát đất, sau đó tiến hành kéo cây đứng trở lại, chú ý khi kéo nên kéo từ từ và để cây ở vị trí nghiêng so với ban đầu từ 10 – 150.
- Khi cây ở vị trí ổn định, dùng cây chống đỡ cây và buộc dây chặt để cây không bị lắc khi gió mạnh; tưới đẩm nước vào gốc cây.
- Sau 30 ngày, khi cây đã ổn định, cây sẽ ra lá non thì tiến hành bón phân cho cây với lượng phân bón cho một cây như sau:
+ Phân hữu cơ 10 kg.
+ Urê: 100g + super lân 200g, KCl 50g.
Trường hợp 3: Đối với cây 5 – 10 năm tuổi đường kính gốc từ 10 – 18cm bị bật gốc, lòi rễ từ 50 – 80%.
- Cắt bỏ bớt từ 60 – 80% tán lá và các cành sát đất, các cành trên cao giúp cây lùn xuống sau khi kéo cây đứng trở lại, chú ý nên kéo từ từ và để cây vị trí nghiêng so với ban đầu từ 15 – 180.
- Khi cây ở vị trí ổn định, dùng cây chống đỡ cây và buộc dây chặt để cây không bị lắc khi gió mạnh; tưới đẫm nước vào gốc cây.
- Sau 30 ngày, khi cây đã ổn định, cây sẽ ra lá non thì tiến hành bón phân cho cây với lượng phân bón như sau cho một cây:
+ Phân hữu cơ 10 kg.
+ Urê: 150g + super lân 300g, KCl 100g.
Trường hợp 4: Đối với cây trên 10 năm tuổi đường kính gốc > 18cm bị bật gốc lòi rễ từ 50 – 80%.
- Cắt bỏ toàn bộ tán lá và các cành sát đất, các cành trên cao giúp cây lùn xuống; sau đó tiến hành kéo cây đứng trở lại, nên kéo từ từ và để cây vị trí nghiêng so với ban đầu từ 18 – 200.
- Khi cây ở vị trí ổn định, dùng cây chống đỡ cây và buộc dây chặt để cây không bị lắc khi gió mạnh; tưới đẩm nước vào gốc cây.
- Sau 30 ngày, khi cây đã ổn định, cây sẽ ra lá non thì tiến hành bón phân cho cây với lượng phân bón như sau cho một cây:
+ Phân hữu cơ 20 kg.
+ Urê: 150g + super lân 300g, KCl 100g.
Trường hợp 5: Đối với cây 3 – 5 năm tuồi đường kính gốc < 10cm bị bật gốc lòi rễ < 50 %
Các biện pháp tiến hành:
- Cắt bỏ bớt 30% tán lá và các cành sát đất, sau đó tiến hành kéo cây đứng trở lại, nên kéo từ từ và để cây vị trí nghiêng so với ban đầu từ 10 – 150.
- Khi cây ở vị trí ổn định, dùng cây chống đỡ cây và buộc dây chặt để cây không bị lắc khi gió mạnh; tưới đẩm nước vào gốc cây.
- Sau 30 ngày, khi cây đã ổn định cây sẽ ra lá non thì tiến hành bón phân cho cây với lượng phân bón như sau cho một cây:
+ Phân hữu cơ 10 kg.
+ Urê: 100g + super lân 200g, KCl 50g.
Trường hợp 6: Đối với cây 5 - 10 năm tuồi đường kính gốc 10 – 18cm bị bật gốc lòi rễ < 50 %
Các biện pháp tiến hành:
- Cắt bỏ bớt từ 30 – 50% tán lá và các cành sát đất, sau đó tiến hành kéo cây đứng trở lại, chú ý khi kéo chúng ta nên kéo từ từ và để cây ở vị trí nghiêng so với ban đầu từ 15- 200
- Khi cây ở vị trí ổn định, dùng cây chống đỡ cây và buộc dây chặt để cây không bị lắc khi gió mạnh và tiến hành tưới đẩm nước vào gốc cây.
- Sau 30 ngày, khi cây đã ổn định cây sẽ ra lá non, lúc đó chúng ta tiến hành bón phân cho cây với lượng phân bón như sau cho một cây:
+ Phân hữu cơ 10 kg
+ Urê: 150g + super lân 300g, KCl 100g.
Trường hợp 7: Đối với cây >10 năm tuồi đường kính gốc >18cm bị bật gốc lòi rễ < 50 %
Các biện pháp tiến hành:
- Cắt bỏ bớt các cành sát đất, cành lớn về phía bị đổ, sau đó tiến hành kéo cây đứng trở lại, nên kéo từ từ và để cây ở vị trí nghiêng so với ban đầu từ 200.
- Khi cây ở vị trí ổn định, dùng cây chống chống đỡ cây và buộc dây chặt để cây không bị lắc khi gió mạnh; tưới đẩm nước vào gốc cây.
- Sau 30 ngày, khi cây đã ổn định, cây sẽ ra lá non thì tiến hành bón phân cho cây với lượng phân bón như sau cho một cây:
+ Phân hữu cơ 20 kg.
+ Urê: 150g + super lân 300g, KCl 100g.
Đối với tất cả các trường hợp nói trên, cần lưu ý một số điểm sau:
- Do bị cắt tỉa nên khi hồi phục cây ra cành tương đối nhiều, cần theo dõi và loại bỏ bớt để tạo cho cây có tán đẹp và đúng kỹ thuật.
- Nên theo dõi các loại sâu bệnh hại khi cây ra đọt non để có biện pháp xử lý kịp thời.
Trên đây là một số biện pháp kỹ thuật khắc phục sự cố đỗ ngã của vườn cây sau bão do Phòng Nông nghiệp Sở, Trung tâm Khuyến nông phối hợp với Phòng Kinh tế, Trạm Khuyến nông huyện Cần Giờ tiến hành khảo sát các vườn xoài và đưa ra các giải pháp trên. Kính mong nhận được nhiều giải pháp khác và các ý kiến đóng góp từ phía các nhà chuyên môn, nhà khoa học và bà con nông dân để góp phần khắc phục và hạn chế thiệt hại cho các nhà vườn sau cơn bão.
Mọi ý kiến đóng góp xin gởi về:
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TPHCM.
176 Hai Bà Trưng, Quận 1, TPHCM.
Điện thoại: 08 - 8.297611 Fax: (94 - 08) 8.294764
Email: snn@tphcm.gov.vn