Tên thường gọi : Xăng trắng, Côm duyên hải;
Tên khoa học : Elaeocarpus littoralis Teijm. Và Binn.
Trung mộc cao 7 – 10m, thân thẳng, vỏ trơn, màu xám, nhánh mọc cách, góc nhánh so với thân > 45o, thân dẻo.
Lá đơn, mọc cách, chụm ở đầu cành; phiếm lá có răng cưa, đầu tròn, góc hình nem; mặt trên phẳng bóng; mặt dưới màu xám trắng, gân nổi; cuống lá dài 1- 2cm, đầu cuống lá có màu đỏ khi còn non; có lá kèm rụng sớm.
Hoa tự chùm, rủ xuống đất; cuống hoa dài 2 – 4cm; 5 lá đài màu kem nhạt, có lông màu trắng; 5 cánh hoa màu trắng, 16 rìa trên mỗi cánh, gốc cánh hoa có màu hồng nhạt; tiểu nhị màu vàng, khoảng 90 – 100; một nhụy nhô lên cao. Ra hoa hai lần trong một năm, lần đầu tháng 5 – 6, lần hai 9 – 10 .
Quản nhân cứng, hình quả trứng, có lông tơn màu trắng phủ bên ngoài. Quả chín vào tháng 8 – 9 và tháng 11 – 12.
|
Rể mọc thành chùm, phát xuất từ thân cắm sâu vào đất giống như rể cây đa
Tái sinh chồi mạnh, đôi khi lên đến 20 – 50 chồi trên một gốc.
Mọc dọc theo các sông, rạch tại TP HCM, Bình Dương, Đồng Nai…
Công dụng:
Với đặc tính ưu việt của hệ rể chùm phát xuất từ thân cắm sâu vào đất vừa hút chất dinh dưỡng cung cấp cho cây, vừa làm nhiệm vụ chống đỡ cho cây khỏi bị ngã và khả năng thích nghi với thủy triều dọc theo sông, rạch. Người dân tận dụng đặc tính ưu việt này bằng cách trồng loài cây này dọc theo các sông, rạch nhằm chống lại sự sạc lở và bảo vệ đê trước sự xoáy mòn của dòng chảy.
Khả năng tái sinh mạnh giúp cho loài cây này tồn tại lâu vì thế bộ rể không bị chết và để lại lổ hổng trong bờ đê.
Gỗ màu trắng thích hợp đồ thủ công mỹ nghệ, làm guốc…
|
| Nguyễn Sơn Thụy - Chi cục phát triển lâm nghiệp |