Phát hoa hình chũi dài mọc ở nách lá, hoa mọc đối nhau thành hình chữ thập, cánh hoa nhỏ, một nhụy nằm giữa, nhiều nhụy màu đỏ hoặc hồng, trên đầu nhụy có bao phấn màu vàng.
Quả có bốn cạnh giống trái khế, non màu xanh lục, gìa màu xanh đậm, chín chuyển sang màu nâu nhạt, phát tán nhờ nước. Rễ mầm mọc trước bám sâu vào đất, sau đó trục mầm mới nhô lên.
Phân bố: Ưa sáng hoặc bị che bóng một phần, ưa ẩm thường gặp ven bờ sông rạch vùng nước ngọt, nước lợ, cạch đầm lầy và lảng nước. Chịu đựng được đất ngập nước trên nền sét nặng và các loại đất khác.
Công dụng: Lá non ăn được
Ở Ấn Độ, người ta sử dụng hạt của chiết khế trị bệnh ngứa do sâu (nái nằm dưới lá cây) gây ra, trị bệnh cảm lạnh ở trẻ con: Hạt nghiền nát trộn với vôi hoặc nước đắp lên ngực. Trị bịnh khó tiêu: hạt nghiền nát trộn với nước gừng uống và sẽ nôn các chất khó tiêu. Hiện nay, các nhà sản xuất thuốc đang nỗ lực nghiên cứu, chiết xuất từ vỏ cây, hạt thuốc giảm đau. Một công ty dược phẩm của Ấn Độ đã chiết xuất thành công thuốc giảm đau từ vỏ của cây chiết bàng.
Gỗ mềm màu vàng hơi đỏ, thớ mịn thường dùng đồ trang trí, làm chất đốt
Môi trường: Là một trong những cây trồng phòng tránh sạt lở ven sông rạch. Trồng làm cảnh quan đường phố, công viên, khuôn viên…hoa ra gần như quanh năm nơi có tầng đất nông hoặc bị úng nước.
Hiện nay, loài cây này bị tàn phá rất nghiêm trọng vì nhiều người cho rằng trồng loài cây này trong nhà sẽ mang lại nhiều may mắn.
Thu hái hạt giống, trồng và chăm sóc: Thu hái ngay trên cây ( khi quả chuyển sang màu nâu) hoặc thu lượm chung quanh gốc. Gieo trực tiếp vào túi bầu, để quả nằm ngang và lấp mỏng một lớp đất, giữ ẩm đến khi quả nẩy mần. Trồng bằng cây con, cao 1- 1,5m, đường kính thân 1- 1,5cm.
Nhân giống vô tính: Cắt cành bánh tẻ hoặc các cành mới mọc từ gốc, cắt mỗi đoạn ít nhất 3 mắt lá, nhúng chất kích thích ra rể, cắm vào túi bầu giữ nhưng phải thoáng nước tránh gây ngộ độc.
Nguyễn Sơn Thụy
Chi cục Lâm nghiệp