Thành phố Hồ Chí Minh định hướng phát triển nông nghiệp thành phố theo hướng nông nghiệp đô thị, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, công nghệ sinh học, việc phát triển các doanh nghiệp nông nghiệp là cần thiết, nhằm thu hút nguồn lực về vốn, khoa học công nghệ, lao động có kỹ thuật, trình độ cao, nâng cao năng suất lao động nghiệp nông thôn thành phố. Hiện trạng phát triển doanh nghiệp: Thành phố Hồ Chí Minh có tổng diện tích đất nông nghiệp là 115.767,79 ha (năm 2015), giảm 269,71 ha so với năm 2014. Tổng số lao động trong nông nghiệp khoảng 107.856 người, tăng 3.000 người so với năm 2010. Năng suất lao động lĩnh vực nông nghiệp bình quân ước đạt 88,1 triệu đồng/người/năm, khoảng 4.000 USD/người/năm (theo giá hiện hành). Thành phố có số doanh nghiệp nông nghiệp 451 doanh nghiệp (năm 2015), giảm 49 doanh nghiệp so với năm 2014 và tăng 302 doanh nghiệp so với năm 2011, trong đó đa phần là doanh nghiệp nông nghiệp và hoạt động dịch vụ có liên quan (chiếm khoảng 76%), còn lại là các doanh nghiệp khai thác, nuôi trồng thủy sản và doanh nghiệp lâm nghiệp và dịch vụ nông nghiệp. Ngoài ra, thành phố hiện có khoảng 300 cửa hàng buôn bán sỉ và lẻ cá cảnh. Lĩnh vực kinh doanh của doanh nghiệp cũng đa đạng, trong đó giống cây trồng, vật nuôi có 140 doanh nghiệp, doanh nghiệp chuyên xuất khẩu cá cảnh có 10 doanh nghiệp, 04 doanh nghiệp cá sấu. Tại Khu Nông nghiệp công nghệ cao thành phố (xã Phạm Văn Cội, huyện Củ Chi) cũng đang có 14 dự án đầu tư với tổng diện tích 56,8 ha, tổng vốn đầu tư đạt 450 tỷ đồng, các dự án này tập trung chủ yếu vào lĩnh vực ứng dụng công nghệ cao trong chọn tạo, nhân giống cây trồng có năng suất và chất lượng cao, công nghệ tế bào thực vật, công nghệ sinh học phân tử, công nghệ xử lý nông sản sau thu hoạch bằng nhiệt, sản xuất chế phẩm sinh học... Về hỗ trợ cho doanh nghiệp nông nghiệp Năm 2015, số cơ sở sản xuất kinh doanh nông lâm thủy sản thuộc phạm vi quản lý của ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được các cơ quan quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm kiểm tra, đánh giá và cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm là 378 cơ sở, lũy tiến đến nay đã cấp 1.567 giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm. Đã chứng nhận VietGAP trong là 88 tổ chức, cá nhân sản xuất rau với tổng diện tích 25,17 ha diện tích canh tác, tương đương 108,6 ha diện tích gieo trồng; sản lượng ước tính 2.458,9 tấn/năm; 01 tổ chức sơ chế rau với diện tích sơ chế 500m2, năng suất sơ chế 365 tấn/năm. Tính lũy tiến đến nay, tổng số đơn vị sản xuất rau, quả trên địa bàn Thành phố đã được chứng nhận VietGAP là 763 tổ chức, cá nhân (bao gồm xã viên 07 hợp tác xã và tổ hợp tác: HTX Ngã 3 Giòng, HTX Phú Lộc, HTX Thỏ Việt, HTX Phước An, HTX Nhuận Đức, HTX Nông nghiệp Xanh và Tổ cây ăn trái Trung An, 11 công ty và các nông hộ), với tổng diện tích 458,46 ha; tương đương 2.161,62 ha diện tích gieo trồng; sản lượng dự kiến 48.238,84 tấn/năm. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hỗ trợ các hoạt động thiết kế website – “Chương trình mỗi nhà nông một website”; Trong năm 2015, đã thiết kế website cho 20 đơn vị. Lũy kế thực hiện từ đầu chương trình đến nay là 126 đơn vị. Hỗ trợ thiết kế logo, xây dựng nhãn hiệu, thiết kế tờ bướm: thiết kế logo, bao bì cho và thiết kế ấn phẩm cho 30 đơn vị. Lũy tiến từ đầu chương trình cho đến năm 2015 đã thiết kế cho thiết kế logo, bao bì cho 150 đơn vị; thiết kế ấn phẩm cho 120 đơn vị. Định kỳ hàng năm Thành phố đã tổ chức các sự kiện hội chợ, triển lãm, hội thi chuyên ngành nông nghiệp như: Hội chợ - Triển lãm Giống nông nghiệp (qua 3 lần tổ chức Hội chợ đã có 245 Hợp đồng được ký kết giữa người sản xuất và doanh nghiệp tiêu thụ, trong quá trình triển khai các hợp đồng – có 170 hợp đồng được triển khai); Hội chợ - Triển lãm nông nghiệp công nghệ cao và công nghiệp thực phẩm; Hội chợ Nông sản xuất khẩu Việt Nam – Vietnam Farm Expo; Hội thi Trái ngon – An toàn Nam Bộ; Hội thi – Triển lãm Bò sữa. Về chính sách hỗ trợ tín dụng cho doanh nghiệp (theo Quyết định số 36/2011/QĐ-UBND ngày 10 tháng 6 năm 2011; Quyết định số 13/2013/QĐ-UBND ngày 20 tháng 3 năm 2013 của Ủy ban nhân dân Thành phố quy định về khuyến khích chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp đô thị giai đoạn 2011 – 2015), trong giai đoạn 2011-2015, đã có 07 doanh nghiệp được vay vốn hỗ trợ lãi vay từ các tổ chức tín dụng (ngân hàng) với tổng vốn đầu tư 308.505 triệu đồng, trong đó vốn vay 146.489 triệu đồng. Ngoài ra, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn còn hỗ trợ doanh nghiệp trong các hoạt động tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn các chính sách của Trung ương và Thành phố, hỗ trợ cấp phát 2.000 liều tinh bò sữa giới tính Canada và tinh cao sản của Israel cho công ty Bò Sữa và các hộ trại chăn nuôi trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, tính từ khi triển khai thực hiện chương trình đến nay là 5.477 liều nhằm thực hiện chương trình nhập nội, cải thiện chất lượng đàn bò sữa. Dự kiến số lượng doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp trong thời gian tới sẽ gia tăng về cả số lượng và chất lượng, đặc biệt là lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, nguyên nhân chủ yếu do hiện nay Trung ương và Thành phố đang ban hành nhiều chính sách nhằm khuyến khích phát triển doanh nghiệp nông nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp đô thị, doanh nghiệp công nghệ cao, sản xuất giống, phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp thành phố như: Nghị định số 55/2015/NĐ-CP ngày 09/06/2015 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn, theo đó doanh nghiệp, hợp tác xã, liên minh hợp tác xã có dự án vay vốn được vay từ tổ chức tín dụng cho vay không có tài sản đảm bảo tối đa bằng 70% giá trị hợp đồng chuyển giao khoa học công nghệ hoặc tiêu thụ sản phẩm là kết quả của việc sản xuất ứng dụng công nghệ cao của khách hàng; Nghị định số 210/2013/NĐ-CP ngày 19 tháng 12 năm 2013 của Chính phủ về chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, theo đó doanh nghiệp được hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực, hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng phát triển vùng sản xuất; Quyết định số 04/2016/QĐ-UBND ngày 23/2/2016 của Ủy ban nhân dân Thành phố quy định về khuyến khích chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp đô thị trên địa bàn Thành phố giai đoạn 2016 – 2020, theo đó các tổ chức, cá nhân được hỗ trợ 100% lãi suất (lãi suất vay từ các tổ chức tín dụng), ngoài ra các doanh nghiệp khi có nhu cầu về vốn cho phát triển sản xuất được hỗ trợ lãi vay của ngân sách nhà nước theo Quyết định số 50/2015/QĐ-UBND ngày 30/10/2015 của Ủy ban nhân dân thành phố về ban hành quy định về thực hiện chương trình kích cầu đầu tư của Thành phố Hồ Chí Minh, Quyết định số 21/2015/QĐ-UBND ngày 14/5/2015 của Ủy ban nhân dân thành phố về Chính sách khuyến khích áp dụng Quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt trong nông nghiệp và thủy sản trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh./.
Bùi Duy Ninh