Nhằm phát huy vai trò là trung tâm hàng đầu về nghiên cứu, sản xuất, cung cấp giống cây trồng, vật nuôi và thủy sản chất lượng cao cho thành phố và các tỉnh trong nước. Đồng thời liên kết với các tỉnh xây dựng vùng sản xuất giống tập trung, ổn định, từng bước hình thành Trung tâm giống cây, giống con của khu vực.
Nnga6 cao năng lực nghiên cứu, ứng dụng và làm chủ các kỹ thuật công nghệ sinh học tiên tiến, tạo ra các sản phẩm giống cây, giống con có giá trị gia tăng cao, phục vụ phát triển lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, xử lý môi trường và an toàn thực phẩm; đáp ứng yêu cầu tái cơ cấu ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn theo hướng nông nghiệp đô thị hiện đại, hiệu quả, bền vững, hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực.
Ứng dụng công nghệ sinh học trong phát triển cây trồng vật nuôi chủ lực tại thành phố cần định hướng như sau:
I. Mục tiêu cụ thể:
- Thực hiện các mục tiêu cụ thể đã được Ủy ban nhân dân thành phố phê duyệt tại Quyết định số 446/QĐ-UBND ngày 27 tháng 01 năm 2011 về phê duyệt Chương trình ứng dụng và phát triển công nghệ sinh học phục vụ nông nghiệp - nông thôn trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2020 và tâm nhìn đến năm 2025 và Quyết định số 4652/QĐ-UBND nagy2 06 tháng 9 năm 2016 về phê duyệt Chương trình mục tiêu phát triển giống cây, giống con chất lượng cao trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2016-2020 cụ thể như sau:
a) Giống vật nuôi:
-Giống bò sữa: Tiếp tục duy trì đàn bò sữa đến năm 2020 là không quá 100.000 con, mỗi năm cung cấp trung bình khoảng 25.000 - 30.000 con gống/năm; phấn đấu năng suất sữa đạt 7.700 kg/con/chu kỳ. Phấn đấu 10 - 15% bê con từ công nghệ phôi có chủ động giới tính. Tiếp tục cải thiện nâng cao chất lượng, tạo con giống bò sữa phù hợp với điều kiện khí hậu nóng ẩm của thành phó và tiến tới xây dựng thương hiệu giống bò sữa.
-Giống bò thịt: Phát triển đàn bò thịt cao sản đến năm 2020 là 30.000 con, sản lượng thịt bò chất lượng cao đạt 5.000 tấn; hàng năm cung ứng 7.000 con giống cho người chăn nuôi thành phố và các tỉnh. Chọn tạo các giống bò lai Brahman, Drought Master, BBB có trọng lượng trưởng thành đạt 300 - 350 kg/con, tỷ lệ thịt xẻ 50 - 55%.
-Giống heo: Tiếp tục duy trì tổng đàn heo đến năm 2020 là 300.000 con, trong đó heo nái sinh sản 50.000 con; các chỉ tiêu đạt tăng 10% so với định mức năm 2015; hàng năm cung cấp cho thị trường 1.000.000 - 1.200.000 heo con giống các loại, Chứng nhận 3 - 5 dòng heo năng suất, chất lượng cao.
b) Giống cây trồng chủ yếu:
-Phấn đấu năng suất cây trồng các loại đến năm 2020 tăng 5 - 10% so với năng suất năm 2015.
-Xây dựng vùng sản xuất giống gắn với Khu Nông nghiệp công nghệ cao, tập trung cho các giống có giá trị cao, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của thành phố. Hằng năm sản xuất 16.000 - 20.000 tấn hạt giống các loại phục vụ gieo trồng khoảng trên 1 triệu ha của Thành phố và các tỉnh và khoảng 30 triệu cây giống;
-Đưa vào sản xuất 5 - 10 giống cây trồng mới, bao gồm 2 - 3 giống hoa lan, 1-2 giống dưa lưới, 2-4 giống rau, 1-2 giống hoa nền và ứng dụng có kiểm soát các giống cây trồng chuyển gen (GMO) đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận.
-Giống rau: Tiếp tục nghiên cứu, chọ tạo, nhập khẩu và cung ứng giống rau mới có năng suất cao, chất lượng tốt, kháng sâu bệnh và phù hợp với thị trường. Hàng năm, chuyển giao 4-5 giống rau mới chất lượng cao, đẩy mạnh sử dụng giống cây con ươm sẵn đáp ứng nhu cầu phát triển nông nghiệp hướng đô thị; phục tráng các giống rau đặc sản có giá trị cao.
-Giống hoa, cây kiểng: Tiếp tục sưu tập, bảo tồn các giống các giống hoa kiểng bản địa, làm nguyên liệu cho công việc nghiên cứu, chọn tạo giống hoa mới, trong đó có chọn tạo giống hoa lan mới từ nguồn giống lan rừng, Tiếp tục nhập nội, thuần hóa, đưa vào sản xuất hàng năm trung bình 5-7 giống hoa kiểng mới phù hợp với nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu, phù hợp với phát triển nông nghiệp đô thị. Nghiên cứu hoàn thiện 5-10 quy trình nhân giống in vitro một số giống hoa, kiểng có triển vọng. Phấn đấu sản xuất giống lan tại chỗ cung ứng 80% nhu cầu phát triển diện tích hoa lan của Thành phố.
-Giống cây lâm nghiệp: Số lượng cây giống sản xuất 10,3 triệu cây giống. Hình thành hệ thống vườn, làng nghề gieo ươm cây giống lâm nghiệp, cung cấp hom giống của một số loài cây trồng rừng chủ yếu phục vụ cho yêu cầu phát triển mảng xanh đô thị Thành phố và các tỉnh; Thực hiện tốt quy chế quản lý giống cây trồng lâm nghiệp (Quyết định số 89/2005/QĐ-BNN ngày 29/12/2005 của Bộ Nông nghiệ và Phát triển nông thôn).
c) Giống thủy sản:
-Đến năm 2020, sản xuất 1,5-2 tỷ con giống thủy sản nước ngọt, trong đó có 500 triệu con cá rô phi toàn đực; sản xuất thuần dưỡng 1,5 tỷ con giống tôm, 4 tỷ con giống nhuyễn thể, 100 triệu con giống thủy sản nước mặn lợ khác. Sản lượng sản xuất đạt 150-180 triệu con với trọng kỹ thuật sinh sản nhân tạo, thuần dưỡng từ nguồn cá tự nhiên; xuất khẩu 40-50 triệu con, kim ngạch xuất khẩu đạt 40-50 triệu USD.
II. Nội dung thực hiện:
1. Tiếp tục duy trì, mở rộng và nâng cấp cơ sở hạ tầng, phát triển sản xuất giống:
Ưu tiên mở rộng và đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị cho các đơn vị nghiên cứu ứng dụng công nghệ sinh học, công nghệ cao trong các lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp như Khu nông nghiệp công nghệ cao, Trung tâm Công nghệ sinh học, Trung tâm giống cây trồng, vật nuôi và thủy sản.
Gắn với Quy hoạch bố trí cây trồng vật nuôi chủ lực, tập trung xây dựng vùng sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao theo quy định của Thủ tướng Chính phủ (các doanh nghiệp, trang trại, Hợp tác xã, cơ sở sản xuất giống tập trung) đảm bảo an toan dịch bệnh, đáp ứng cho nhu cầu giống của thành phố và các tỉnh.
2. Giải pháp về nâng cao năng suất chất lượng vật nuôi:
a) Giống heo:
-Tổ chức nhập nội và cải thiện đàn giống heo:
+ Nhập 3.000 liều tinh giống và 1.500 con heo thuần các dòng heo xuất sắc đã qua kiểm định để cải thiện chất lượng giống cho các trại chăn nuôi heo giống trên địa bàn thành phố.
+ Nhập 650 heo nái, 118 heo đực cao sản giống cụ kỵ (GGP) của nước ngoài cho các trại giống GGP và GP của Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn TNHH MTV và các trại sản xuất giống của Hợp tác xã chăn nuôi heo an toàn Tiên Phong.
+ Mua 1.350 heo cái và 40 heo đực cao sản giống ông bà (GP) của các công ty sản xuất con giống trong nước cho các trại chăn nuôi của Hợp tác xã chăn nuôi heo an toàn Tiên Phong.
- Tổ chức xây dựng chương trình cải tiến chất lượng di truyền đàn heo giống tại các trại giống Cụ Kỵ (GGP), ông bà (GP) quy mô trên 50 nái thuần/trại; tập huấn kỹ thuật sản xuất heo giống cho các trại chăn nuôi heo bố mẹ (PS) và xây dựng chương quản lý đàn heo giống bằng công nghệ thông tin (phần mềm thu thập và quản lý cơ sở dữ liệu).
b) Giống bò sữa:
- Tiếp tục nhập các dòng tinh cao sản chịu nhiệt, tinh phân biệt giới tính, có năng suất, chất lượng cao, nhằm nhân nhanh và cải thiện chất lượng đàn bò cái vắt sữa, trong đó chọn lọc các đòng tinh bò sữa có hệ số di truyền cao đối với các chỉ tiêu về năng suất và chất lượng sữa (béo, đạm, vật chất khô), để nang cao sản lượng sữa và chất lượng sữa nguyên liệu.
- Cụ thể tuyển chọn và nhập nội 116.500 liều tinh phân biệt giới tính để phối cho đàn bò sữa tơ hoặc lứa 1; 446.250 liều tinh cao sản nhiệt đới và các vật tư liên quan, để cải thiên năng suất sữa và thay mới đàn bò vắt sữa hiện hữu.
- Nghiên cứu và chọn tạo một số công thức lai giống bò sữa mới.
c) Giống bò thịt:
- Tuyển chọn và nhpa65 nội 195.000 liều tinh (3-5 bò đực giống cao sản) phối giống cho 95.000 con bó cái lai Sind, bò thịt và bò sữa có năng suất thấp, để cải thiện tầm vóc vá nâng cao khả năng sản xuất và chất lượng thị. Tổ chức theo dõi đời sau ít nhất 03 dòng tinh bò thịt nhập nội và xác định ít nhất 2 công thức lai phù hợp với điều kiện của Thành phố Hồ Chí Minh.
- Xây dựng và tiến hành thử nghiệm các công thức lai tạo từ các giống bò thịt chuyên dụng như Red Angus, Brahman, Droughtmaster, BBB. Xây dựng đàn bò cái nền hướng thịt tại Công ty TNHH MTV Bò sữa Thành phố và một số trang trại bò thịt ở Củ Chi, Bình Chánh.
-Xây dựng các tiêu chí về tiêu chuẩn chọn giống bò thịt cao sản và tổ chức bình tuyển 50.000 con ( 10.000 con/năm) đối với bò cái lai Sind, bò lai hướng thịt và bò thịt thuần trên 12 tháng tuổi.
- Theo dõi đời sau các dòng tinh, các dòng tinh bò thịt nhập nội và xác định các công thức lai phù hợp với điều kiện của Thành phố Hồ Chí Minh.
4. Tiếp tục cũng cố, phát triển hệ thống sản xuất, cung ứng và dịch vụ về giống:
- Khuyến khích thành lập và phát triển các tổ hợp tác, hợp tác xã, mạng lưới sản xuất, nhân giống; thành lập các Hiệp hội sản xuất giống chuyên ngành (Hiệp hội sản xuất giống hoa lan, giống rau, giống cá cảnh, giống bò sữa, bò thịt, giống heo,.....).
- Khuyến khích đầu tư mới, nâng cấp trang thiết bị, hiện đại hóa cơ sở sản xuất giống, phòng cấy mô; liên kết với các tỉnh, thành trong cả nước hình thành chuỗi sản xuất đồng bộ từ khâu giống - quy trình sản xuất - cơ chế (chế biến) - sản phẩm an toàn; phát triển các dịch vụ sản xuất cung ứng cây con ươm sẵn.
- Khuyến khích đầu tư mới và nâng cấp những cơ sở giống hiện hữu đáp ứng nhu cầu cung cấp giống trên địa bàn thành phố , khu vực và xuất khẩu. Tạo điều kiện kết nối giữa cơ quan nghiên cứu với các đơn vị, doanh nghiệp sản xuất giống.
5. Tăng cường công tác khuyến nông ứng dụng giống mới, chuyển giao kỹ thuất và xúc tiến thương mại về giống:
- Thường xuyên cập nhật những tiến bộ mới trong công tác chọn tạo giống cây trồng, vật nuôi của thế giới; thường xuyên giới thiệu và chuyển giao các giống mới cho người nông dân; xây dựng mô hình nuôi, trồng giống mới, tiến tới xã hội hóa , tạo điều kiện cho mọi thành phần kinh tế, trong đó có doanh nghiệp tham gia chuyển giao giống mới vào sản xuất.
- Thường xuyên tổ chức hội nghị, hội thảo giao lưu giữa doanh nghiệp, cơ sở sản xuất giống với nông dân, trang trại, hợp tác xã; khuyến khích nông dân sử dụng giống có nguồn gốc, nhãn hiệu.
- Duy trì tổ chức các chợ phiên, hội chợ, hội thi, đấu xảo giống định kỳ, trong đó có Hội chợ - triển lãm xúc tiến đầu tư giống nông nghiệp thành phố, Hội thi - triển lãm bò sữa thành phố Hồ Chí Minh.
6. Nâng cao năng lực quản lý nhà nước về giống đảm bảo kiểm soát được giống cây trồng, giống vật nuôi cả về chủng loại, số lượng, chất lượng:
- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tập huấn các văn bản pháp quy liên quan đến công tác giống, giúp các doanh nghiệp hiểu đúng, đủ và thực hiện đúng các quy định Nhà nước; nâng cao nhận thức về giống cho nông dân.
- Tăng cường công tác quản lý nhà nước, kiểm tra, giám sát từ khâu sản xuất đến khâu lưu thông giống cây trồng, vật nuôi nhằm đảm bảo chất lượng giống, kể cả kiểm soát tốt dịch bệnh trên giống, nhất là giống sau nhập khẩu, giống ngoại lai,; khuyến cáo sử dụng giống phù hợp trong sản xuất, tránh hiện tượng đồng huyết trên vật nuôi hoặc thoái hóa giống.
-Triển khai có hiệu quả các chương trình, đề án của Ủy ban nhân dân thành phố về công tác giống cây, giống con, ứng dụng công nghệ sinh học như Quyết định số 446/QĐ-UBND ngày 27 tháng 01 năm 2011 về phê duyệt Chương trình ứng dụng và phát triển công nghệ sinh học phục vụ nông nghiệp - nông thôn trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2020 và tâm nhìn đến năm 2025 và Quyết định số 4652/QĐ-UBND nagy2 06 tháng 9 năm 2016 về phê duyệt Chương trình mục tiêu phát triển giống cây, giống con chất lượng cao trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2016-2020.
- Nâng cao năng lực quản lý nhà nước thông qua công tác đào tạo nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ chuyên ngành giống, đáp ứng với yêu cầu hội nhập quốc tế và khu vực; tổ chức chứng nhận chất lượng giá trị giống vật nuôi theo các phương pháp tiên tiến; kiểm tra, kiểm nghiệm chất lượng giống bằng các phương pháp kỹ thuật tiên tiến, hện đại.
- Hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển ứng dụng công nghệ sinh học nông nghiệp.
- Thực thi đầy đủ và nghiêm túc các quy định về sở hữu trí tuệ trong việc bảo hộ quyền tác giả và bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp (bản quyền giống cây trồng, vật nuôi, vi sinh vật, quy trình công nghệ...) đối với lĩnh vực công nghệ sinh học nông nghiệp.
7. Tăng cường hợp tác quốc tế:
- Đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong nghiên cứu, chuyển giao tiến bố khoa học công nghệ về giống; triển khai các đề tài hợp tác với các tổ chức, cá nhân, các nhà khoa học trong và ngoài nước, trong đó ưu tiên hợp tác trong đầu tư dây chuyền sản xuất giống, kỹ thuật sản xuất giống chất lượng cao, đào tạo nhân lực chất lượng cao về sản xuất, quản lý, kiểm định, kiểm nghiệm giống.
8. Giải pháp chính sách khuyến khích phát triển giống và vốn đầu tư:
a) Chính sách khuyến khích phát triển giống:
- Tập trung triển khai các chính sách khuyến khích và hỗ trợ đầu tư phát triển sản xuất giống theo Quyết định số 50/2014/QĐ-TTg, ngày 04 tháng 09 năm 2014 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ nâng cao hiệu quả chăn nuôi nông hộ giai đoạn 2015 - 2020; Quyết định số 2194/QĐ-TTg, ngày 25 tháng 12 năm 2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt đề án phát triển giống cây nông, lâm nghiệp, giống vật nuôi và giống thủy sản đến năm 2020; Nghị định 210/2013/NĐ-CP, ngày 19 tháng 12 năm 2013 về chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; Quyết định số 310/QĐ-UBND ngày 15 tháng 01 năm 2014 của Ủy ban nhân dân Thành phố về ban hành Kế hoạch thực hiện đề án tái cơ cấu ngành Nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững; Quyết định số 04/2016/QĐ-UBND ngày 23 tháng 02 năm 2016 của Ủy ban nhân dân Thành phố về ban hành quy định về khuyến khích chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp đô thị trên địa bàn thành phố giai đoạn 2016 - 2020.
- Xây dựng các chính sách về tín dụng và cơ chế đất đai để hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu, sản xuất giống, đặc biệt là đầu tư công nghệ cao.
b) Về nguồn vốn đầu tư:
- Huy động nguồn vốn đầu tư từ mọi thành phần kinh tế gồm bốn từ ngân sách, vốn tín dụng đầu tư, vốn doanh nghiệp, người dân và vốn đầu tư từ nước ngoài.
- Các Sở, ngành, địa phương ưu tiên quy hoạch, quỹ đất có dự án ưu tiên để kêu gọi vốn đầu tư từ các thành phần kinh tế trong và ngoài nước tham gia đầu tư vào các lĩnh vực nghiên cứu, sản xuất kinh doanh giống.
- Các ngân hàng tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp, hợp tác xã, nông hộ vay vốn đầu tư vào nghiên cứu, sản xuất kinh doanh giống.
-Ưu tiên nguồn vốn sự nghiệp khoa học công nghệ cho việc triển khai các đề tài, dự án nghiên cứu, sản xuất, sản xuất thử, ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất, sử dụng các giống mới cho nông dân Thành phố./.
Nguyễn Văn Đức Tiến