Trong các tháng cuối năm 2004, thủy sản VN liên tiếp bị Liên minh Châu Âu và CANADA cảnh báo nhiễm Malachite Green (MG) và chất chuyển hoá Leucomalachite Green (LGM) ở các lô hàng cá Rô Phi, cá Tra, cá Basa, cá Trê (tổng cộng 28 lô) .
MG và LGM là những chất đang được nông dân sử dụng trong nuôi trồng thủy sản nhằm trị các bệnh nấm, ký sinh trùng ở cá như: nấm thủy mi (Saprolegnia sp.), nấm mang (Branchiomyces sp.), bệnh trùng quả dưa…và có người sử dụng để xử lý môi trường hoặc làm trắng thịt cá . Tuy nhiên các nước phát triển đã nghiên cứu và chỉ ra những tác hại của các chất này: có biểu hiện gây ung thư (Trung tâm nghiên cứu Độc tố quốc gia Mỹ), gây đột biến trong cơ thể (Uûy ban về Tính gây đột biến của hoá chất trong thực phẩm và Uûy ban độc tố trong thực phẩm Anh).
Tình trạng này tiếp tục đẩy ngành thủy sản VN vào một khó khăn mới với nguy cơ tương tự như vụ việc Chloramphenicol, Nitrofurans 2 năm trước. Tổng vụ Bảo vệ sức khoẻ người tiêu dùng EU và cơ quan thẩm quyền các nước EU đã có văn bản yêu cầu VN có biện pháp cấp bách khắc phục tình trạng này, đồng thời có kế hoạch đệ trình Uûy ban EU ban hành các quyết định không có lợi cho VN nếu chúng ta không kịp thời khắc phục (Hiện nay, EU đã có văn bản thông báo kế hoạch sẽ sang VN kiểm tra vào tháng 4/2005).
Để giữ vững thị trường xuất khẩu, bảo vệ uy tín hàng thủy sản VN trên thị trường thế giới và tránh những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra, Bộ Thủy sản đã giao Cục Quản lý chất lượng và an toàn vệ sinh, thú y thủy sản soạn thảo các văn bản pháp qui đưa các loại hoá chất, kháng sinh (các nước nhập khẩu không cho phép) vào danh mục cấm hoặc hạn chế sử dụng – đặc biệt là xử lý các trường hợp sản xuất kinh doanh Xanh Malachite và chất dẫn xuất ; soạn thảo kế hoạch hành động ngăn ngừa, xử lý nhằm chuẩn bị cho việc kiểm tra của EU ; đồng thời tuyên truyền vận động người dân không sử dụng các hoá chất hoặc kháng sinh cấm và hướng dẫn sử dụng các chất thay thế như: Bronopol thay cho Malachite Green.
Các doanh nghiệp nhập khẩu, sản xuất kinh doanh hoá chất kháng sinh và các doanh nghiệp chế biến thủy sản cần hợp tác chặt chẽ với Bộ thủy sản thực hiện tốt kế hoạch nói trên.
TRỊNH BIÊN