I. KẾT QUẢ THỰC HIỆN 9 THÁNG NĂM 2011
Thực hiện chủ trương của Ủy ban nhân dân thành phố về việc thực hiện chương trình phát triển rau an toàn, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phối hợp với các Sở ngành, quận, huyện tập trung triển khai thực hiện, kết quả như sau:
1. Phát triển vùng sản xuất rau an toàn
- Thành phố Hồ Chí Minh có 102 xã, phường có sản xuất rau với diện tích canh tác là 2.840 ha, trong đó có 2.735 ha (chiếm 96,3% tổng diện tích canh tác) đủ điều kiện sản xuất rau an toàn. Diện tích gieo trồng rau trên địa bàn thành phố trong 9 tháng đầu năm 2011 là 11.968 ha, năng suất trung bình 23 tấn/ha, sản lượng 275.264 tấn.
- Tại các vùng trồng rau đã hình thành được một số vùng chuyên canh rau tập trung tại xã Nhuận Đức, Trung Lập Hạ, Tân Phú Trung, huyện Củ Chi; xã Tân Quý Tây, Hưng Long, Bình Chánh, Qui Đức, huyện Bình Chánh; xã Xuân Thới Thượng, Xuân Thới Sơn, Thới Tam Thôn, huyện Hóc Môn.
- Trong 9 tháng năm 2011, đã tổ chức lấy 80 mẫu đất, 79 mẫu nước để thẩm định vùng đủ điều kiện sản xuất rau an toàn là 182,15 ha; trong đó huyện Hóc Môn: 30,1 ha, huyện Củ Chi: 56,6 ha, Quận 12: 46,7 ha, huyện Bình Chánh 48,75 ha. Đang chờ kết quả phân tích chất lượng đất, nước. Đến nay, tổng diện tích đã thẩm định điều kiện sản xuất rau an toàn là 2.917,15 ha.
2. Công tác tập huấn chuyên môn về sản xuất, sơ chế rau an toàn
Trong 9 tháng năm 2011, Trung tâm Khuyến nông, Trung tâm Tư vấn và Hỗ trợ nông nghiệp và Chi cục Bảo vệ thực vật đã tổ chức 84 lớp tập huấn chuyên môn về sản xuất, sơ chế rau an toàn với 2.520 nông dân tham dự. Số nông dân được cấp giấy chứng nhận tập huấn chuyên môn về sản xuất, sơ chế rau an toàn trong tháng 9/2011 là 957 hộ và số nông dân được cấp trong 9 tháng là 2.550 hộ. Đến nay, trên địa bàn thành phố đã có 4.836 người sản xuất rau được cấp giấy chứng nhận tập huấn chuyên môn về sản xuất, sơ chế rau an toàn.
3. Công tác chứng nhận VietGAP (quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt)
- Trong 9 tháng năm 2011 đã cấp chứng nhận cho 29 tổ chức, cá nhân với diện tích 21,1 ha. Đến nay, trên địa bàn thành phố đã có 85 tổ chức, cá nhân đã được cấp giấy chứng nhận VietGAP với tổng diện tích 59,2803 ha, sản lượng ước đạt 7.785 tấn/năm, trong đó có Hợp tác xã sản xuất rau an toàn Nhuận Đức, Hợp tác xã Nông nghiệp Dịch vụ Ngã 3 Giòng, Hợp tác xã Nông nghiệp Thỏ Việt, Công ty TNHH Hương Cảnh, Công ty TNHH MTV Thỏ Việt,…
- Các sản phẩm rau được chứng nhận VietGAP đã được đưa vào tiêu thụ tại hệ thống các siêu thị như siêu thị Saigon Co.op, Maximart, Lotte,…
4. Hoạt động thông tin tuyên truyền và chuyển giao khoa học – kỹ thuật
4.1. Công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục và phổ biến pháp luật
Nhằm mục tiêu quảng bá sản phẩm rau an toàn được sản xuất theo quy trình VietGAP, đồng thời thông tin đến người dân những sản phẩm đạt chất lượng và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, các đơn vị trực thuộc Sở như Trung tâm Tư vấn và Hỗ trợ nông nghiệp, Chi cục Bảo vệ thực vật, Trung tâm Khuyến nông đã thực hiện các công tác sau:
- Phối hợp tổ chức hội nghị hội nghị giao lưu kết nối tiêu thụ rau củ, quả và hội nghị giao lưu các hợp tác xã, nông dân sản xuất rau VietGAP tại xã Tân Thông Hội, huyện Củ Chi và xã Long Hòa, huyện Cần Giờ với hơn 240 tổ chức, các nhân tham dự.
- Phối hợp với Viện Chính sách chiến lược phía Nam hỗ trợ cho tổ hợp tác Cây ăn trái Trung An và HTX rau an toàn Nhuận Đức tham gia ngày hội việc làm do Hội Liên Hiệp Phụ Nữ thành phố tổ chức từ ngày 08/9/2011 đến ngày 10/9/2011 tại Trung tâm văn hóa Quận 1.
4.2. Hoạt động nghiên cứu, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật
Bằng nhiều hoạt động đào tạo, tập huấn, xây dựng mô hình sản xuất rau an toàn đã nâng cao kỹ thuật sản xuất và chất lượng rau, tăng hiệu quả sản xuất, góp phần chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp trên địa bàn thành phố, kết quả thực hiện trong 9 tháng năm 2011như sau:
- Trung tâm Quản lý và Kiểm định Giống cây trồng – vật nuôi đang tiếp tục theo dõi thử nghiệm tính thích nghi 14 giống khổ qua, 05 giống dưa leo tại các xã nông thôn mới: Tân Thông Hội, Thái Mỹ, Tân Nhựt và Xuân Thới Thượng. Đã tổ chức hội thảo đầu bờ tại xã Tân Thông Hội với tổng diện tích 6.000 m2, kết quả có 8/14 giống có năng suất cao, phù hợp với thị trường. Ngoài ra, còn đang thử nghiệm 05 giống bí đỏ trồng ngoài ruộng tại Nhị Xuân với diện tích 500 m2, cây sinh trưởng tốt.
- Trung tâm Công nghệ sinh học tiếp tục sản xuất và cung cấp chế phẩm sinh học phục vụ cho canh tác rau theo hướng hữu cơ sinh học phục vụ sản xuất rau theo hướng hữu cơ sinh học; tổ chức 01 buổi hội thảo đầu bờ về “Ứng dụng chế phẩm sinh học trong sản xuất RAT theo hướng hữu cơ sinh học” tại xã Tân Nhựt có sự tham gia của 50 hộ nông dân sản xuất rau tại địa phương. Tính đến nay, Trung tâm Công nghệ sinh học đã xây dựng 10 mô hình (10 hộ với tổng diện tích 1,5 ha) gồm: gồm 01 mô hình cải ná đạt 32 tấn/ha, 02 mô hình ớt sừng Châu Phi đạt 4,2 - 7,0 tấn/ha, 01 mô hình ớt hiểm đạt 3 tấn/ha. Xã Tân Thông Hội có 02 mô hình khổ qua. Xã Thái Mỹ có 02 mô hình gồm mô hình khổ qua đạt 10,4 tấn/ha và mô hình bí đao đạt 14,2 tấn/ha. Xã Xuân Thới Thượng có 02 mô hình gồm mô hình rau muống và khổ qua đang vào giai đoạn thu hoạch. Tất cả các hộ nông dân tham gia các mô hình trên đều được hướng dẫn ủ phân chuồng với chế phẩm sinh học BIMA trước khi gieo từ 20-30 ngày và cách sử dụng phân bón lá Bio trùn quế phun cho rau theo từng giai đoạn sinh trưởng.
- Trung tâm Khuyến nông đã tổ chức 6 chuyến tham quan (có khoảng 150 người tham dự) các mô hình sản xuất rau an toàn hiệu quả cho nông dân tại huyện Củ Chi, Hóc Môn, Cần Giờ, Thủ Đức; tổ chức 1 buổi hội thảo sản xuất rau theo hướng hữu cơ tại huyện Hóc Môn; xây dựng 23 mô hình sản xuất rau, quả theo VietGAP tại xã Tân Nhựt, Quy Đức, Bình Chánh.
5. Phát triển kinh tế tập thể và hỗ trợ lãi vay
- Trong tháng 9/2011, có 01 HTX NN Phú Lộc (xã Tân Phú Trung, huyện Củ Chi) được thành lập. Đến nay, trên địa bàn thành phố có 11 hợp tác xã sản xuất rau an toàn và 34 tổ hợp tác. Trong đó, một số hợp tác xã, tổ hợp tác hoạt động có hiệu quả, mang lại lợi ích cho tổ viên, tìm kiếm được thị trường tiêu thụ ổn định như hợp tác xã Phước An, hợp tác xã Ngã Ba Giòng, hợp tác xã Thỏ Việt, Liên tổ rau an toàn Tân Trung, xã Tân Phú Trung, huyện Củ Chi, Tổ hợp tác sản xuất rau an toàn ấp Trung Đông và Tam Đông, xã Thới Tam Thôn, huyện Hóc Môn.
- Trong 9 tháng , đã tổ chức 41 lớp tập huấn về phổ biến chính sách khuyến khích chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp theo hướng nông nghiệp đô thị giai đoạn 2011-2015 ban hành kèm theo Quyết định số 36/2011/QĐ-UBND ngày 10/6/2011 của Ủy ban nhân dân thành phố với 2.864 lượt cán bộ và người dân tham dự tại huyện Củ Chi và Hóc Môn.
- Đã tổ chức được 12 lớp tập huấn kinh tế tập thể tại xã Đông Thạnh, xã Xuân Thới Sơn, huyện Hóc Môn.
6. Công tác xúc tiến thương mại
Trong tháng 9/2011, Trung tâm Tư vấn và Hỗ trợ nông nghiệp đã:
- Thiết kế logo nhãn hiệu cho 4 đơn vị bao gồm: Trang trại nấm Sago, Cơ sở Nấm Việt, Cơ sở sản xuất nấm Công Đức và Cơ sở nấm Đông Phương. Hỗ trợ các đơn vị sản xuất rau như Hợp tác xã nông nghiệp Thỏ Việt, Cơ sở sản xuất nấm Đực Tư,… duy trì hoạt động website, thường xuyên cập nhật thông tin đến các đối tác và người tiêu dùng.
- Hỗ trợ Hợp tác xã Ngã 3 Giòng thiết kế logo, xây dựng website và thương hiệu cho đơn vị.
- Liên kết website với Trung tâm xúc tiến Thương mại Đầu tư (ITPC) nhằm mở rộng chia sẻ thông tin giá cả vật tư nông nghiệp, giá cả thị trường nông sản, chủ yếu là giá cả các mặt hàng rau củ quả tại các chợ đầu mối.
7. Công tác kiểm tra sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong rau, quả
Chi cục Bảo vệ thực vật đã phối hợp với Ủy ban nhân dân các xã, phường tiếp tục triển khai việc ký cam kết chấp hành đúng các quy định của Pháp lệnh Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật, các quy định của Nhà nước trong sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên rau. Trong 9 tháng đầu năm 2011, có 1.187 hộ ký Bản cam kết (riêng tháng 9 là 234 hộ), lũy kế từ khi thực hiện chương trình đến nay đã có 3.426 hộ trồng rau ký Bản cam kết.
- Công tác thanh tra, giám sát việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên đồng ruộng: Trong 9 tháng năm 2011 đã tiến hành thanh tra, kiểm tra và giám sát 1.712 lượt hộ nông dân về sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên đồng ruộng. Kết quả, đã phát hiện 24 hộ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không đúng kỹ thuật, đoàn kiểm tra đã hướng dẫn 24 hộ này sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng quy định.
- Công tác kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong rau, quả: Chi cục Bảo vệ thực vật đã tiến hành lấy mẫu rau, quả phân tích dư lượng thuốc trừ sâu, kết quả như sau:
+ Tại vùng sản xuất: Trong tháng 9 năm 2011, tổng số mẫu kiểm tra là 47 mẫu rau. Kết quả phân tích không có mẫu có phản ứng dương tính với phân tích nhanh. Trong 9 tháng năm 2011, tổng số mẫu kiểm tra là 582 mẫu, kết quả không có mẫu rau có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng cho phép.
+ Tại 3 chợ đầu mối: Trong tháng 9 năm 2011, tổng số mẫu rau, quả kiểm tra là 455 mẫu, có 03 mẫu rau (sú tim, cải thảo, rau răm) dương tính với phân tích nhanh. Khi phân tích định lượng các mẫu rau này, kết quả không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng cho phép. Trong 9 tháng năm 2011, tổng số mẫu kiểm tra là 6.472 mẫu, kết quả có 18 mẫu rau dương tính với phân tích nhanh. Khi phân tích định lượng các mẫu rau này, kết quả không có mẫu rau có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng cho phép.
+ Tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh rau, quả: Trong tháng 9 năm 2011, tổng số mẫu rau, quả kiểm tra là 119 mẫu, không phát hiện mẫu rau dương tính với phân tích nhanh. Trong 9 tháng năm 2011, tổng số mẫu kiểm tra là 289 mẫu, kết quả không có mẫu rau có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng cho phép.
8. Tiến độ thực hiện các dự án
- Dự án “Xây dựng và kiểm soát chất lượng nông sản thực phẩm”: Tiếp tục kiểm tra, hướng dẫn áp dụng thực hành VietGAP tại Liên tổ Tân Trung và HTX Phước An.
- Dự án nâng cao chất lượng an toàn sản phẩm nông nghiệp và phát triển chương trình khí sinh học (QSEAP&BPD): Hoàn thành chỉ tiêu tập huấn đào tạo nông dân năm 2011 đạt 20 lớp.
II. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN
1. Mặt làm được
- Đến nay đã chứng nhận cho 83 tổ chức, cá nhân với diện tích 56,7203 ha, sản lượng dự kiến 7.426 tấn/năm.
- Tổ chức ký Bản cam kết chấp hành đúng các quy định của Pháp lệnh Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật trong tháng 9 là 234 hộ, lũy kế đến nay đã tổ chức cho 3.426 hộ; tổng số có 4.836 hộ nông dân được cấp Giấy chứng nhận tập huấn sản xuất, sơ chế rau, quả an toàn.
- Công tác tập huấn, tuyên truyền, hướng dẫn và xây dựng mô hình chuyển giao kỹ thuật sản xuất đã nâng cao nhận thức người sản xuất, người tiêu dùng về sản xuất, kinh doanh và tiêu thụ rau đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Nhiều mô hình sản xuất gắn với tiêu thụ rau có hiệu quả, nhất là các mô hình sản xuất rau theo quy trình VietGAP, mô hình sản xuấ rau theo hướng hữu cơ sinh học đạt hiệu quả cao đã được nông dân nhân rộng diện tích.
- Công tác kiểm tra, kiểm soát các quy định về sản xuất, kinh doanh rau được đẩy mạnh, góp phần đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm trên rau.
2. Mặt hạn chế
- Sản xuất rau còn gặp nhiều khó khăn do giá cả vật tư đầu vào biến động, giá cả đầu ra chưa ổn định.
- Một số hợp tác xã và tổ hợp tác hoạt động chưa có hiệu quả do năng lực, trình độ cán bộ quản lý hợp tác xã còn yếu, chưa định hướng, xây dựng kế hoạch sản xuất cụ thể.
III. KẾ HOẠCH 3 THÁNG CUỐI NĂM 2011
1. Mục tiêu
- Tiếp tục thực hiện chỉ đạo của Ủy ban nhân dân thành phố tại văn bản số 6856/UBND-CNN ngày 30/12/2010 về tăng cường công tác quản lý sản xuất, kinh doanh rau trên địa bàn thành phố.
- Hoàn chỉnh kế hoạch tổ chức triển khai thực hiện Quyết định số 3331/QĐ-UBND ngày 04/7/2011 của Ủy ban nhân dân thành phố.
- Tập trung công tác khuyến nông, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật nhằm phát triển vùng sản xuất rau an toàn tại các xã nông thôn mới, đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch năm 2011.
- Đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm rau an toàn được sản xuất theo quy trình VietGAP.
- Đẩy mạnh công tác kiểm tra, kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trên rau, kiểm tra thực hiện các quy định của Nhà nước về sản xuất và tiêu thụ rau an toàn.
2. Công tác tổ chức điều hành
- Tổ chức triển khai thực hiện các chương trình trọng điểm về nông nghiệp, nông thôn đã được Ủy ban nhân dân thành phố phê duyệt.
- Tập trung các giải pháp từ hỗ trợ vay vốn, hướng dẫn kỹ thuật, chứng nhận rau sản xuất theo quy trình an toàn, hỗ trợ tiêu thụ rau gắn với phát triển kinh tế hợp tác đảm bảo chất lượng rau an toàn và nâng cao thu nhập cho người nông dân, tập trung triển khai chương trình rau an toàn tại các xã nông thôn mới.
- Đẩy mạnh triển khai công tác thẩm định và chứng nhận đủ điều kiện sản xuất, sơ chế rau an toàn và chứng nhận VietGAP.
- Tăng cường công tác kiểm tra, phối hợp kiểm tra liên ngành về chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm đối với rau, quả tại các khu vực lưu thông và kinh doanh.
3. Nội dung và giải pháp thực hiện
- Triển khai thực hiện Quyết định số 3331/QĐ-UBND ngày 04/7/2011 của Ủy ban nhân dân thành phố về phê duyệt Chương trình mục tiêu phát triển rau an toàn trên địa bàn thành phố giai đoạn 2011-2015:
+ Phổ biến, thông tin tuyên truyền về nội dung chương trình: Phối hợp với Hội Nông dân thành phố, các Hội, Đoàn thể và Ủy ban nhân dân các quận, huyện có sản xuất rau trên địa bàn thành phố tổ chức phổ biến, tuyên truyền nội dung của Chương trình đến các tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh hoa, cây kiểng.
+ Tập trung xây dựng các chương trình, đề án trọng điểm trình Ủy ban nhân dân thành phố phê duyệt.
- Đẩy mạnh phát triển diện tích sản xuất rau an toàn, nhất là tại các xã nông thôn mới.
- Công tác kiểm soát dư lượng thuốc trừ sâu trên rau: Tiếp tục kiểm tra tình hình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên rau của các hộ nông dân tại khu vực sản xuất, tiếp tục tổ chức lấy mẫu rau, quả kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật tại các vùng sản xuất, kinh doanh rau.
- Phát triển kinh tế tập thể: Tập trung phát triển, thành lập hợp tác xã tại các xã nông thôn mới; củng cố các hợp tác xã, tổ hợp tác rau an toàn năng lực hoạt động yếu. Tổ chức hướng dẫn nông dân, các doanh nghiệp thủ tục vay vốn theo Quyết định số 36/2011/QĐ-UBND ngày 10 tháng 6 năm 2011 của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh.
- Công tác xúc tiến thương mại: Tiếp tục hỗ trợ ký kết, thực hiện các hợp đồng nguyên tắc tiêu thụ sản phẩm.
- Tiếp tục tập trung thực hiện các dự án về rau an toàn theo kế hoạch các dự án./.