I. KẾT QUẢ THỰC HIỆN 8 THÁNG ĐẦU NĂM 2011
1. Phát triển vùng sản xuất rau an toàn
- Thành phố Hồ Chí Minh có 102 xã, phường có sản xuất rau với diện tích canh tác là 2.840 ha, trong đó có 2.735 ha (chiếm 96,3% tổng diện tích canh tác) đủ điều kiện sản xuất rau an toàn. Diện tích gieo trồng rau trên địa bàn thành phố trong 8 tháng đầu năm 2011 là 12.238 ha, năng suất trung bình 23 tấn/ha, sản lượng 281.500 tấn.
- Tại các vùng trồng rau đã hình thành được một số vùng chuyên canh rau tập trung tại xã Nhuận Đức, Trung Lập Hạ, Tân Phú Trung, huyện Củ Chi; xã Tân Quý Tây, Hưng Long, Bình Chánh, Qui Đức, huyện Bình Chánh; xã Xuân Thới Thượng, Xuân Thới Sơn, Thới Tam Thôn, huyện Hóc Môn.
- Trong tháng 8/2011, đã tổ chức lấy mẫu đất, mẫu nước để thẩm định vùng đủ điều kiện sản xuất rau an toàn là 139,65 ha tại huyện Hóc Môn, Củ Chi, Bình Chánh và quận 12. Đến nay, tổng diện tích đã thẩm định điều kiện sản xuất rau an toàn là 2.874,65 ha.
2. Công tác tập huấn chuyên môn về sản xuất, sơ chế rau an toàn
Trong 8 tháng năm 2011, Trung tâm Khuyến nông, Trung tâm Tư vấn và Hỗ trợ nông nghiệp và Chi cục Bảo vệ thực vật đã tổ chức 53 lớp tập huấn chuyên môn về sản xuất, sơ chế rau an toàn với hơn 1.436 nông dân tham dự. Số nông dân được cấp giấy chứng nhận tập huấn chuyên môn về sản xuất, sơ chế rau an toàn là 755 hộ và số nông dân được cấp trong 8 tháng là 1.593 hộ. Đến nay, trên địa bàn thành phố đã có 3.879 người sản xuất rau được cấp giấy chứng nhận tập huấn chuyên môn về sản xuất, sơ chế rau an toàn.
3. Công tác chứng nhận VietGAP (quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt)
- Trong tháng 8 năm 2011, đã cấp giấy chứng nhận VietGAP cho 6 hộ nông dân, với diện tích 1,25 ha; trong 8 tháng năm 2011 đã cấp chứng nhận cho 27 tổ chức, cá nhân với diện tích 18,54 ha. Đến nay, trên địa bàn thành phố đã có 83 tổ chức, cá nhân đã được cấp giấy chứng nhận VietGAP với tổng diện tích 56,7203 ha, sản lượng ước đạt 7.426 tấn/năm, trong đó có Hợp tác xã sản xuất rau an toàn Nhuận Đức, Hợp tác xã Nông nghiệp Dịch vụ Ngã 3 Giòng, Hợp tác xã Nông nghiệp Thỏ Việt, Công ty TNHH Hương Cảnh, Công ty TNHH MTV Thỏ Việt,…
- Các sản phẩm rau được chứng nhận VietGAP đã được đưa vào tiêu thụ tại hệ thống các siêu thị như siêu thị Saigon Co.op, Maximart, Lotte,…
4. Hoạt động thông tin tuyên truyền và chuyển giao khoa học – kỹ thuật
4.1. Công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục và phổ biến pháp luật
Nhằm mục tiêu quảng bá sản phẩm rau an toàn được sản xuất theo quy trình VietGAP, đồng thời thông tin đến người dân những sản phẩm đạt chất lượng và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, các đơn vị trực thuộc Sở như Trung tâm Tư vấn và Hỗ trợ nông nghiệp, Chi cục Bảo vệ thực vật, Trung tâm Khuyến nông đã thực hiện các công tác sau:
- Trung tâm Tư vấn và Hỗ trợ nông nghiệp tiếp tục hỗ trợ Liên hiệp HTX Thương mại thành phố (Saigon Co.op) xây dựng nhà sơ chế rau, quả an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP; phát hành cẩm nang “Hướng dẫn thực hành sản xuất nông nghiệp tốt (VietGAP).
- Chi cục Bảo vệ thực vật tập huấn về phương pháp phân tích nhanh dư lượng thuốc bảo vệ thực vật cho nhân viên bảo vệ thực vật của Chi cục.
- Chi cục Phát triển nông thôn tiếp tục hỗ trợ các hợp tác xã, tổ hợp tác củng cố và phát triển hoạt động theo đúng quy định hiện hành, phổ biến và hướng dẫn các thủ tục vay vốn hỗ trợ sản xuất, kinh doanh rau an toàn.
4.2. Hoạt động nghiên cứu, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật
Bằng nhiều hoạt động đào tạo, tập huấn, xây dựng mô hình sản xuất rau an toàn đã nâng cao kỹ thuật sản xuất và chất lượng rau, tăng hiệu quả sản xuất, góp phần chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp trên địa bàn thành phố, kết quả thực hiện trong 8 tháng năm 2011như sau:
- Trung tâm Quản lý và Kiểm định Giống cây trồng – vật nuôi đang tiếp tục theo dõi thử nghiệm tính thích nghi các giống khổ qua tại các xã nông thôn mới: Tân Thông Hội, Thái Mỹ, Tân Nhựt và Xuân Thới Thượng. Đã tổ chức hội thảo đầu bờ tại xã Tân Thông Hội, kết quả có 7/11 giống có năng suất cao, phù hợp với thị trường. Ngoài ra, còn đang thử nghiệm 04 giống bí ăn bông trồng trong điều kiện nhà lưới và ngoài ruộng tại Nhị Xuân với diện tích 1.000 m2, cây sinh trưởng tốt; 01 giống cà tím với diện tích 300 m2, cây phát triển tốt. Ngoài ra, đang thử nghiệm tính thích nghi trong nhà lưới một số giống cà chua, ớt, cải thìa với diện tích 1.000 m2.
- Trung tâm Công nghệ sinh học tiếp tục sản xuất và cung cấp chế phẩm sinh học phục vụ cho canh tác rau theo hướng hữu cơ sinh học phục vụ sản xuất rau theo hướng hữu cơ sinh học. Tính đến nay, Trung tâm Công nghệ sinh học đã xây dựng 10 mô hình (10 hộ với tổng diện tích 1,5 ha) gồm: Tân Nhựt 04 mô hình gồm cải ná, ớt sừng châu phi, ớt hiểm; Xã Thái Mỹ 02 mô hình gồm khổ qua và bí đao; Xã Tân Thông Hội 02 mô hình gồm khổ qua và dưa leo; Xã Xuân Thới Thượng 02 mô hình gồm mô hình rau quế và dưa leo.
- Trung tâm Khuyến nông đã tổ chức 5 chuyến tham quan (có khoảng 130 người tham dự) các mô hình sản xuất rau an toàn hiệu quả cho nông dân tại huyện Củ Chi, Hóc Môn, Cần Giờ, Thủ Đức; xây dựng 15 mô hình sản xuất rau, quả theo VietGAP tại xã Tân Nhựt, Quy Đức, Bình Chánh.
5. Phát triển kinh tế tập thể và hỗ trợ lãi vay
- Hiện nay, trên địa bàn thành phố có 10 hợp tác xã sản xuất rau an toàn và 34 tổ hợp tác. Trong đó, một số hợp tác xã, tổ hợp tác hoạt động có hiệu quả, mang lại lợi ích cho tổ viên, tìm kiếm được thị trường tiêu thụ ổn định như hợp tác xã Phước An, hợp tác xã Ngã Ba Giòng, hợp tác xã Thỏ Việt, Liên tổ rau an toàn Tân Trung, xã Tân Phú Trung, huyện Củ Chi, Tổ hợp tác sản xuất rau an toàn ấp Trung Đông và Tam Đông, xã Thới Tam Thôn, huyện Hóc Môn.
- Tổ chức 34 lớp tập huấn về phổ biến chính sách khuyến khích chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp theo hướng nông nghiệp đô thị giai đoạn 2011-2015 ban hành kèm theo Quyết định số 36/2011/QĐ-UBND ngày 10/6/2011 của Ủy ban nhân dân thành phố với 2.114 lượt cán bộ và người dân tham dự tại huyện Củ Chi và Hóc Môn.
- Đã tổ chức được 8 lớp tập huấn kinh tế tập thể tại xã Phước Thạnh, xã Trung Lập Hạ, huyện Củ Chi, xã Đa Phước, huyện Bình Chánh.
6. Công tác xúc tiến thương mại
- Trung tâm Tư vấn và Hỗ trợ nông nghiệp xây dựng mối liên kết tiêu thụ nông sản giữa Công ty Cổ phần Chế biến Hàng xuất khẩu Cầu Tre và Hợp tác xã Nhuận Đức, giúp tiêu thụ sản phẩm cho hợp tác xã.
- Tổ chức Hội nghị giao lưu giữa Hợp tác xã sản xuất rau an toàn và doanh nghiệp để duy trì và hình thành sự liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, động thời phổ biến Quy định về chính sách khuyến khích chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp theo hướng nông nghiệp đô thị giai đoạn 2011-2015 ban hành kèm theo Quyết định số 36/2011/QĐ-UBND ngày 10/6/2011 của Ủy ban nhân dân thành phố.
- Hợp tác với tổ chức CBI (Hà Lan) xây dựng phương án “Mô hình sản xuất rau an toàn theo hướng Global GAP”.
- Trong tháng 8, hỗ trợ thiết kế logo, xây dựng website và thương hiệu cho Hợp tác xã Ngã 3 Giòng. Đến nay đã hỗ trợ thiết kế logo, bao bì cho 9 tổ chức sản xuất, kinh doanh rau an toàn, trong đó có 5 hợp tác xã và hỗ trợ thiết kế website cho 10 tổ chức, trong đó có 4 hợp tác xã.
7. Công tác kiểm tra sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong rau, quả
Chi cục Bảo vệ thực vật đã phối hợp với Ủy ban nhân dân các xã, phường tiếp tục triển khai việc ký cam kết chấp hành đúng các quy định của Pháp lệnh Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật, các quy định của Nhà nước trong sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên rau. Trong 8 tháng đầu năm 2011, có 953 hộ ký Bản cam kết (riêng tháng 8 là 418 hộ), lũy kế từ khi thực hiện chương trình đến nay đã có 3.192 hộ trồng rau ký Bản cam kết.
- Công tác thanh tra, giám sát việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên đồng ruộng: Trong 8 tháng đầu năm 2011 đã tiến hành thanh tra, kiểm tra và giám sát 1.485 lượt hộ nông dân về sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên đồng ruộng. Kết quả, đã phát hiện 24 hộ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không đúng kỹ thuật, đoàn kiểm tra đã hướng dẫn 24 hộ này sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng quy định.
- Công tác kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong rau, quả: Chi cục Bảo vệ thực vật đã tiến hành lấy mẫu rau, quả phân tích dư lượng thuốc trừ sâu, kết quả như sau:
+ Tại vùng sản xuất: Trong tháng 8 năm 2011, tổng số mẫu kiểm tra là 15 mẫu rau. Kết quả phân tích có 02 mẫu có phản ứng dương tính với phân tích nhanh. Khi phân tích định lượng 02 mẫu này, kết quả không có mẫu rau có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng cho phép. Trong 8 tháng năm 2011, tổng số mẫu kiểm tra là 535 mẫu, kết quả không có mẫu rau có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng cho phép.
+ Tại 3 chợ đầu mối: Trong tháng 8 năm 2011, tổng số mẫu rau, quả kiểm tra là 693 mẫu, có 03 mẫu rau (khoai mì, cà chua, dưa leo) phát hiện dương tính với phân tích nhanh. Khi phân tích định lượng các mẫu rau này, kết quả mẫu cà chua không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng cho phép, 02 mẫu khoai mì và dưa leo chưa có kết quả phân tích. Trong 8 tháng năm 2011, tổng số mẫu kiểm tra là 6.017 mẫu, kết quả có 10 mẫu rau có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng cho phép. Khi phân tích định lượng các mẫu rau này, kết quả không có mẫu rau có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng cho phép.
+ Tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh rau, quả: Trong tháng 8 năm 2011, tổng số mẫu rau, quả kiểm tra là 40 mẫu, không phát hiện mẫu rau dương tính với phân tích nhanh. Trong 8 tháng năm 2011, tổng số mẫu kiểm tra là 109 mẫu, kết quả không có mẫu rau có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt ngưỡng cho phép.
8. Tiến độ thực hiện các dự án
- Dự án Xây dựng và Kiểm soát chất lượng nông sản thực phẩm:
+ Liên hệ tổ chức và tham gia lớp tập huấn kiến thức vệ sinh an toàn thực phẩm và an toàn lao động cho nông dân và công nhân sơ chế của Hợp tác xã Phước An.
+ Kiểm tra, hướng dẫn áp dụng thực hành VietGAP tại HTX Phước An và Liên tổ Tân Trung.
- Dự án nâng cao chất lượng và an toàn sản phẩm nông nghiệp và Phát triển chương trình khí sinh học (QSEAP&BPD): Đã triển khai các kế hoạch tập huấn và đã trình duyệt đề cương quy hoạch vùng sản xuất rau an toàn.
- Đề tài Thử nghiệm hệ thống theo dõi và truy xuất nguồn gốc nông sản tại thành phố Hồ Chí Minh: Đang hoàn chỉnh thuyết minh đề tài.
II. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN
1. Mặt làm được
- Trong tháng 8, đã tổ chức chứng nhận VietGAP cho 5 hộ với diện tích 1,15 ha, lũy kế đến nay đã chứng nhận cho 83 tổ chức, cá nhân với diện tích 56,7203 ha, sản lượng dự kiến 7.426 tấn/năm.
- Tổ chức ký Bản cam kết chấp hành đúng các quy định của Pháp lệnh Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật trong tháng 8 là 418 hộ, lũy kế đến nay đã tổ chức cho 3.192 hộ; tổng số có 3.517 hộ nông dân được cấp Giấy chứng nhận tập huấn sản xuất, sơ chế rau, quả an toàn.
- Công tác tập huấn, tuyên truyền, hướng dẫn và xây dựng mô hình chuyển giao kỹ thuật sản xuất đã nâng cao nhận thức người sản xuất, người tiêu dùng về sản xuất, kinh doanh và tiêu thụ rau đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Nhiều mô hình sản xuất gắn với tiêu thụ rau có hiệu quả, nhất là các mô hình sản xuất rau theo quy trình VietGAP, mô hình sản xuấ rau theo hướng hữu cơ sinh học đạt hiệu quả cao đã được nông dân nhân rộng diện tích.
- Công tác kiểm tra, kiểm soát các quy định về sản xuất, kinh doanh rau được đẩy mạnh, góp phần đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm trên rau.
2. Mặt hạn chế
- Sản xuất rau còn gặp nhiều khó khăn do giá cả vật tư đầu vào biến động, giá cả đầu ra chưa ổn định.
- Một số hợp tác xã và tổ hợp tác hoạt động chưa có hiệu quả do năng lực, trình độ cán bộ quản lý hợp tác xã còn yếu, chưa định hướng, xây dựng kế hoạch sản xuất cụ thể.
III. KẾ HOẠCH 4 THÁNG CUỐI NĂM 2011
1. Mục tiêu
- Tiếp tục thực hiện chỉ đạo của Ủy ban nhân dân thành phố tại văn bản số 6856/UBND-CNN ngày 30/12/2010 về tăng cường công tác quản lý sản xuất, kinh doanh rau trên địa bàn thành phố.
- Hoàn chỉnh kế hoạch tổ chức triển khai thực hiện Quyết định số 3331/QĐ-UBND ngày 04/7/2011 của Ủy ban nhân dân thành phố.
- Tập trung công tác khuyến nông, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật nhằm phát triển vùng sản xuất rau an toàn tại các xã nông thôn mới, đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch năm 2011.
- Đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm rau an toàn được sản xuất theo quy trình VietGAP.
- Đẩy mạnh công tác kiểm tra, kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trên rau, kiểm tra thực hiện các quy định của Nhà nước về sản xuất và tiêu thụ rau an toàn.
2. Công tác tổ chức điều hành
- Tổ chức triển khai thực hiện các chương trình trọng điểm về nông nghiệp, nông thôn đã được Ủy ban nhân dân thành phố phê duyệt.
- Tập trung các giải pháp từ hỗ trợ vay vốn, hướng dẫn kỹ thuật, chứng nhận rau sản xuất theo quy trình an toàn, hỗ trợ tiêu thụ rau gắn với phát triển kinh tế hợp tác đảm bảo chất lượng rau an toàn và nâng cao thu nhập cho người nông dân, tập trung triển khai chương trình rau an toàn tại các xã nông thôn mới.
- Đẩy mạnh triển khai công tác thẩm định và chứng nhận đủ điều kiện sản xuất, sơ chế rau an toàn và chứng nhận VietGAP.
- Tăng cường công tác kiểm tra, phối hợp kiểm tra liên ngành về chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm đối với rau, quả tại các khu vực lưu thông và kinh doanh.
3. Nội dung và giải pháp thực hiện
- Đẩy mạnh phát triển diện tích sản xuất rau an toàn, nhất là tại các xã nông thôn mới.
- Tăng cường công tác tuyên truyền, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật thông qua các lớp tập huấn, huấn luyện và trình diễn mô hình, vận động nông dân ký Bản cam kết chấp hành đúng các quy định của Pháp lệnh Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật, các quy định của nhà nước trong sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.
- Công tác kiểm soát dư lượng thuốc trừ sâu trên rau: Tiếp tục kiểm tra tình hình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên rau của các hộ nông dân tại khu vực sản xuất, tiếp tục tổ chức lấy mẫu rau, quả kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật tại các vùng sản xuất, kinh doanh rau.
- Phát triển kinh tế tập thể: Tập trung phát triển, thành lập hợp tác xã tại các xã nông thôn mới; củng cố các hợp tác xã, tổ hợp tác rau an toàn năng lực hoạt động yếu. Tổ chức hướng dẫn nông dân, các doanh nghiệp thủ tục vay vốn theo Quyết định số 36/2011/QĐ-UBND ngày 10 tháng 6 năm 2011 của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh.
- Công tác xúc tiến thương mại: Tiếp tục hỗ trợ ký kết, thực hiện các hợp đồng nguyên tắc tiêu thụ sản phẩm.
- Tiếp tục tập trung thực hiện các dự án về rau an toàn theo kế hoạch của dự án./.